William Stafford

Mozart. Mity a fakty

Mozart. Mity a fakty
Spis treści

Wprowadzenie
1. Melodramat i dowody
Śmierć
2. Czy Mozarta zabito?
3. Historia medyczna
Śmierć w kontekście życia
4. Bestia i anioł
5. Rola Ewy w upadku Mozarta
6. Geniusz i odmieniec
7. Buntownik
8. Teodycea
9. Egzystencjalistyczny sceptycyzm
Konkluzje
Podziękowania
Wybrana bibliografia
Indeks

Zob. część rozdziału Bestia i anioł

William Stafford podjął się ambitnego zadania oddzielenia tego, co o Mozarcie rzeczywiście wiadomo (lub poznać można), od rozlicznych mitów i legend. Czy był, jak go często ukazywano, niedojrzałym, niewiarygodnym, ekstrawaganckim pijakiem i kobieciarzem, czy „najrzadszym z wszystkich ludzi, bo świętym, który nie nudzi” (Walter Turner), którego muzyka „absolutnie nie jest tylko rozrywką, zawiera cały tragizm ludzkiego istnienia” (Benedykt XVI)? A może w niezwykłej osobowości znalazło się miejsce na wszystko?

„Ta książka to efekt drobiazgowych i nieskazitelnych badań, a czyta się ją z wielką frajdą; nieczęsto udaje się to połączyć. Szczególną przyjemność sprawia to, że William Stafford z niekłamanym entuzjazmem przedstawia przeróżne opowieści, niektóre tak fantastyczne, że aż śmieszne, inne zachwycające i wiele ujawniające. Nie zabrakło też teorii spiskowych, których nieuchronny antysemityzm po prostu brzydzi. Ale zanim historyk idei — tym właśnie Stafford zajmuje się zawodowo — którąkolwiek z tych opowieści odrzuci, bierze ją w niezłe obroty. Lektura czasami przypomina podróż przez krainę baśni, a przecież sporo tych historii […] pochodzi nie od byle kogo, lecz od biografów pokroju Ottona Jahna i Alfreda Einsteina.
—Czyta się wybornie nie tylko te opowieści. Ich dekonstrukcja, choć prowadzona ze skrupulatną analizą historycznych dokumentów, nawet na chwilę nie staje się sucha czy pedantyczna. […] Łaskawy czytelniku, kimkolwiek jesteś, przeczytaj tę książkę, jeśli interesuje cię boski — a może animalny, rozwiązły, autystyczny lub wstrętny — Mozart. Bo obojętnie jaki był, mnóstwo się dowiesz o nim, a także o tym, jak się tworzy opowieści historyczne i jakie zagrożenia one niosą. A przede wszystkim to piekielnie dobra lektura”.
Music and Letters
(pismo wydawane przez Uniwersytet Oksfordzki)

„Stafford ukazał, jak kolejne pokolenia badaczy odtwarzały Mozarta i jego dzieła na swój obraz, robiąc z niego lustro, w którym odbijają się różne epoki. Powstała w ten sposób skłaniająca do myślenia i fascynująca książka, omówienie w tej samej mierze badań złożonych (i często subiektywnych) mechanizmów historii i badań tragicznie krótkiego życia Mozarta”.
New York Times

„Twórcy opowieści i fantaści mieszają wszystko. […] Stafford ukazuje portret wyczyszczony i przekonujący”.
The Times Higher Education Supplement

William Stafford, professor emeritus Uniwersytetu Huddersfield, wykładał filozofię i historię idei.